Introductie
Zodra een schip of jacht in het water komt, beginnen mosselen, algen en andere organismen zich te hechten aan het onderwaterschip. Deze aangroei verhoogt de weerstand van het schip, wat resulteert in een hoger brandstofverbruik en lagere snelheden.
Om dit te voorkomen, gebruiken scheepseigenaren vaak giftige antifoulingverven. Deze verven doden al het zeeleven in de buurt van het schip en de enorme hoeveelheid giftig koper die vrijkomt veroorzaakt bijvoorbeeld dramatische effecten op onze kostbare koralen. Omdat koper de larven van koraal doodt, is het herstel van koraal veel te langzaam om het afsterven door klimaatverandering bij te houden. Bovendien komt ook de verf zelf langzaam vrij in de oceanen. Jaarlijks belanden 50 miljoen liter verfdeeltjes in zee. Deze hoeveelheid microplastics is ongeveer 10-20% van de totale plastic soep.
Finsulate biedt een oplossing die zowel vervuiling als de groei voorkomt. Het concept van het gebruik van een wrap in plaats van een verf is revolutionair en het kost tijd om de conventionele scheepvaartsector te overtuigen. In de pleziervaart wordt Finsulate al een aantal jaar succesvol toegepast en wordt het steeds makkelijker eigenaren te overtuigen.
Biofouling
Fouling is het proces van aanhechting van bacteriën, microalgen en daaropvolgende grotere organismen zoals mosselen, Zeepokken en zeewieren. Dit proces kan binnen enkele weken tot zelfs binnen enkele dagen optreden in gebieden met veel aangroei, zoals het Caribisch gebied. In kouder water duurt het normaal gesproken enkele maanden voor er sprake is van volledig ontwikkelde aangroei.
Het is verschil in aangroeicondities en de frequentie en snelheid van het varen maakt preventie onder alle omstandigheden een uitdaging: vervuiling treedt vooral op wanneer een schip inactief is. Commerciële containerschepen die 100% van de tijd varen, zijn dus minder vatbaar voor aangroei in vergelijking met jachten die 95% van de tijd inactief zijn.
Verontreiniging
99% van alle schepen en jachten over de hele wereld gebruiken giftige antifouling verf. En afhankelijk van de vaaromstandigheden en frequentie zijn de verven minder of meer succesvol. Alle verven hebben echter één ding gemeen: het achterlaten van verfdeeltjes en biociden in de oceanen. Jaarlijks wordt meer dan 100 miljoen liter antifouling verf verbruikt. Het doel van de verf is om langzaam op te lossen in het water met als beoogd resultaat het doden van het onderwaterleven in de buurt van het schip. Concentraties koper in de verf kunnen stijgen tot 40% voor commerciële zeeschepen. In de pleziervaart zijn de concentraties lager, maar worden gecombineerd met verschillende persistente, organische biociden. Het jaarlijks gebruik van antifouling verf leidt tot:
- de verdamping van 50 miljoen liter oplosmiddelen (voornamelijk xyleen en tolueen).
- Het vrijkomen van 25-50 miljoen kg biociden
- De uitspoeling van 25-50 miljoen kg verfdeeltjes, allemaal micro- tot nanoplastics
Voorbeeld van het aanbrengen van antifouling verf met een volledig ingepakte werknemer om zich te beschermen tegen de giftige stoffen die vrijkomen
De regelgeving is vooral gericht op de biociden. Verschillende staten en landen, waaronder Zweden, Nederland, Washington State (VS) en Californië (VS) hebben al strengere wetten. Maar een wettelijk verbod kost tijd. Niet alleen vanwege het juridische proces, maar ook vanwege het sterke lobbywerk van de verfproducenten. Deze internationale bedrijven kunnen het wetgevingsproces jarenlang vertragen. Californië is hiervoor het beste voorbeeld: een eerste wetsvoorstel was klaar in 2012 en het duurde tot 2018 om de wet ook aan te nemen.
Hoewel het logisch is om te focussen op het biocidengedeelte omdat deze schadelijk zijn voor bijvoorbeeld koraalriffen (zie ook: Steven Victor in Marine Pollution Bulletin, 2005 en Claire Bennett in New Scientist, 2003), kunnen de effecten van de oplossende verf niet worden verwaarloosd. De maatschappij werkt hard om plastic afval te voorkomen, maar jaarlijks komt er bewust 25.000-50.000 ton verfdeeltjes vrij in de oceanen door de antifouling verven. 
Voor visualisatie: Als iemand in een willekeurige badplaats een emmer verf in de zee gooit zou dat uiteraard worden veroordeeld en beboet. Maar wanneer de verf eerst op een scheepsromp wordt gelegd en vervolgens langzaam oplost, lijkt het niemand echt iets te kunnen schelen. En om het in perspectief te plaatsen: jaarlijks bedragen deze microplastic verfdeeltjes ongeveer 10-20% van het totale plastic soepgewicht dat we als samenleving proberen te voorkomen.
Alternatieven
Verschillende alternatieven maken zich klaar voor de markt. De verfproducenten hebben het voortouw genomen met alternatieven op siliconenbasis, soms ook toegepast als wrap. Het algemene concept is om een oppervlak glad te maken, zodat vervuiling niet kan hechten. Hoewel conceptueel een perfecte oplossing, is de praktijkervaring anders. Na een lang ontwikkelingsproces zijn de materialen nog steeds vrij kwetsbaar voor mechanische schade en is het aanbrengen kritisch. Bovendien is er voldoende bewijs (bijv. prof. Rittschoff aan duke university, North Carolina, heeft verschillende wetenschappelijke artikelen gepubliceerd) dat er giftige verbindingen vrijkomen bij deze verven. Een van deze verbindingen is organotin wat sinds 2008 door de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) verboden is als biocide. Alle grote verfproducenten beweren dat ze het nodig hebben als katalysator om de verf uit te laten harden. Organotin verbindingen staan inderdaad bekend als katalysator voor het uitharden van siliconenpolymeer. Deze katalysatoren worden echter normaal gesproken in zeer lage concentraties toegevoegd. Interessant is dat in alle verf op siliconenbasis de concentratie minstens 10 keer hoger is dan logisch en de hoeveelheden dicht bij of zelfs boven de toegestane limieten van de IMO liggen zoals ingesteld voor biocidengebruik
Finsulate – Het Zee-Egels principe
Een alternatief voor al deze toxische benaderingen valt echt op. Het Finsulate-team heeft een heel andere aanpak gekozen, te beginnen met het kijken naar de natuur. In de natuur gebruiken veel organismen stekels om zichzelf te beschermen. 
Van de stekels van een egel tot de doornen van een roos, het principe is hetzelfde. Finsulate bootst deze stekels na en noemt het “het zee-egelsprincipe”. Het team heeft een kunstmatig stekelig oppervlak gecreëerd met zeer fijne haren die verticaal op het oppervlakte staan. Om dit idee goed aan te passen van de vorm van de rompen van schepen, heeft Finsulate dit als zelfklevende wrap verder ontwikkeld. Op basis van de ontwikkeling en verlening van de octrooien werd Finsulate uitvinder Breur in 2019 door het Europees Octrooibureau verkozen tot Europees Uitvinder van het Jaar.
Finsulate – in de praktijk
Finsulate is niet alleen een academisch concept. Het is al ruim toegepast in de praktijk. Ongeveer 500 jachten en verschillende commerciële schepen zijn inmiddels voorzien van deze folie, waarvan sommige schepen a 7 jaar of langer varen. De claim van 5 jaar levensduur is inmiddels dus ruimschoots bewezen. De huidige levensduur van Finsulate is 7 tot 10 jaar en op dit moment wordt er een variant ontwikkeld die 20 jaar of langer mee gaat (bijvoorbeeld voor de offshore windindustrie om de windtribunes langer onderwater te beschermen).
De toepassing wordt gedaan door gecertificeerde installateurs die getraind zijn in het aanbrengen van Finsulate.
In de toekomst zal de wetgeving in Europa en daarbuiten strenger worden wat betreft het gebruik van traditionele, giftige antifouling verven en zullen zowel de beroeps- als pleziervaart steeds meer op zoek gaan naar duurzame alternatieven zoals Finsulate
